Inheemsen en identiteit

 

VERSLAG PROJECT INHEEMSEN

01-11-2024

Het is een intense reis geweest met veel bijzondere momenten.  Stichting Khose had de contacten met de dorpen gelegd en we werden overal hartelijk ontvangen.  De twee muzikanten hebben samen meegespeeld. In Bernarddorp heb ik alleen met Jason een extra sessie gegeven. 

Het is me opgevallen dat de inheemse cultuur op het spel staat. De wijsheid en kennis is verloren aan het gaan. De jongeren willen veelal studeren en de dorpen uit. De volwassenen willen dat de jongeren gaan studeren en hun kennis gebruiken voor het dorp. Zij houden zich niet meer bezig met hun culturele erfgoed. Dit is vanzelfsprekend nogal zwart-wit gezegd want als ik met jongeren over hun bijzondere achtergrond spreek dan vinden ze die wel waardevol. Het concept dat ik bedacht had om via de liederen emoties en gedachten aan het licht te brengen werkte goed. Iedereen stelden zich open op. 

Toekomst

Deze verkenning heeft mij laten inzien dat een vervolg waardevol is. Voor het vervolg wil een voorstelling maken ter introductie zodat de mensen een context hebben, ze mijn persoonlijke verhaal kennen, ze historisch inzicht krijgen en een indruk hoe kunst/zang je bij je bron kan brengen. Deze voorstelling is voor iedereen in Suriname.

Daarnaast wil ik een pilot ontwikkelen: Kunst en Identiteit. Om stappen te kunnen maken zijn er meerdere sessies nodig. Wij willen deze in Bernarddorp en Kalebaskreek doen waar we goede banden hebben ontwikkeld. Ik ben al in contact met IKC en ROI hierover.

De samenwerking met Stichting Khose verliep goed. Wel willen zij graag een grotere rol hebben dan alleen de logistiek faciliteren. Aangezien het volgende project daar ook niet de mogelijkheid voor biedt zijn we aan het kijken of zij de rol willen vervullen van ‘het adopteren van het project’ en een meer adviserende rol vervullen of dat wij beter met een andere organisatie kunnen samenwerken. Bernarddorp heeft bijvoorbeeld een eigen stichting. 


Onderstaand omschrijf ik een aantal ervaringen.

 

 

 

 

 

 

 

 

In de Kalebaskreek hebben ze van 4 palmbladeren een rugzak gemaakt.Mijn gesprek met de medicijnman  oom Paulus in Powakka.

Ik had een bijzonder gesprek met Oom Paulus, de medicijnman van Powakka. Hij stelt diagnoses en zoekt dan de juiste medicijnen in de natuur voor je. Hij weet alles van de planten en kruiden die daar groeien en voor welk doel ze gebruikt kunnen worden. Van nierstenen tot aan kanker toe. Maar ik was ook met name onder de indruk van zijn advies aan mij n.a.v. mijn verhaal dat ik ook voor bomen en dieren zing. “Laat elke plek waar je komt en ieder wezen dat je ontmoet weten dat je met goede bedoelingen komt. Alle wezens hebben een geest, niet alleen de mens, ook de bomen, de rivieren, de planten en dieren. Ik denk dat dat precies is wat wij van de wijsheid van de inheemsen kunnen leren.

De groep van Bernarddorp.

Samen met gitarist Jason Eduwaiti in Bernarddorp voor het project “Inheemsen en Identiteit”. Ruth Tjon, de vrouw van de kapitein van Powakka had de mensen opgeroepen te komen en er was goed gehoor aan gegeven. Ik heb met ze gedeeld hoe ik onder de indruk ben van de inheemse cultuur, hoe zij het antwoord hebben op de wijze hoe we met de natuur zouden moeten omgaan; in wederkerigheid en met respect voor alles dat leeft. Ik heb verteld hoe ik als zangeres de zang inzet om connectie te maken met jezelf, elkaar en de natuur. Ik vertelde ze over mijn eigen proces waarbij ik de kracht van zang kon inzetten voor de heling van mezelf. Hoe mijn eczeem steeds minder werd als ik opgetreden had. Over hoe trillingen in de zang emoties los maken en hoe ik daardoor opgekropte pijn kon laten stromen. Dat ik ook specifieke trillingsfrequenties en klanken gebruik die je tot rust kunnen brengen en daardoor een helende werking hebben. En hoe ik met zang en adem connectie maak met bomen en dieren. Er werd instemmend geknikt bij mijn verhaal. 

Hoe de sessie verliep: Via zang wil ik ze bij hun gevoel en gedachten brengen. Hoe kun je door zang en kunst meer over jezelf te weten komen. Over jouw identiteit en de identiteit van het dorp. Ik leerde ze het lied ”meki mi watra ay lon” (laat mijn tranen stromen) dat ik speciaal geschreven heb voor deze sessies om meer te weten te komen over het verdriet dat in je leeft. We zongen het samen en ik vroeg of iemand een verdriet wilde delen. Nick, een jongen van 21 jaar wilde dat graag doen. Hij deelde met ons allemaal dat hij de laatste jaren zoveel ouderen had verloren en dat daarmee ook zoveel kennis en wijsheid was verdwenen. Iedereen voelde dat verdriet met hem mee. We bespraken wat er moest gebeuren. Nick gaat zijn oma veel interviewen en alles opnemen wat ze zegt. Vervolgens zongen we: “a momenti doro” (het moment is aangebroken: ik voel mijn kracht en blijdschap, ik maak mijn dromen waar). Ik vroeg wie zijn blijdschap wilde delen en wat zijn/haar droom was. Een vrouw deelde dat haar blijdschap was dat ze hier nu allemaal samen waren en samen zongen en gevoelens deelden. Er was een oudere vrouw geweest die altijd bijeenkomsten organiseerden maar sinds haar dood gebeurden dat niet meer. Het plan is om dat weer samen te gaan organiseren. Als ik in januari terugkom naar Suriname wil ik dat graag meemaken zei ik. En zo werden persoonlijke gevoelens en gedachten naar een gemeenschappelijk niveau getild en een eerste stap gemaakt naar een vorm om actie te ondernemen; meer vragen aan de ouderen en van ze leren en meer samenkomen en gedachten en gevoelens delen. Heel bijzonder en waardevol hoe in twee uur tijd de essentie op tafel kwam. Dit vraagt om een vervolg. Dank aan de prachtige mensen van Bernarddorp die zich voor mij openstelden. Blij met de steun van de Nederlandse ambassade in Suriname en het Cultuurfonds en mijn donateurs van voordekunst.nl
Grantangi !


 
Op de achtergrond zie de mooie Arawakse omslagdoeken hangen.

Nogmaals dank voor jullie bijdrage.

Hartelijke groeten,

Namens Stichting Doloroso en Stichting Khose, de musici en alle mensen in de dorpen die zich hebben ingezet.
Quirine Melssen
Welnastraat 793
1096GJ Amsterdam